Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Yapay Zeka Araştırma Komisyonu, Adalet Bakanlığı’nın yapay zeka projeleri hakkında bilgilendirme yapmak üzere toplandı. Komisyon, AK Parti Eskişehir Milletvekili Fatih Dönmez başkanlığında gerçekleştirdiği toplantıda, yapay zekanın adalet sistemi üzerindeki olumlu etkilerini tartıştı. Dönmez, komisyonun 14 Ocak 2025 tarihinde başladığını ve 14 Nisan 2025 tarihinde sona erecek olan normal çalışma süresinin 3 ay olarak belirlendiğini ifade etti. Ancak yürütülen çalışmaların tamamlanması için 1 aylık ek süre talep edildiğini belirtti. Yapılan oylamada milletvekilleri, ek süre talebini onayladı.
Toplantıda Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Genel Müdürü Servet Gül, milletvekillerine yapay zeka uygulamaları hakkında bilgi verdi. Yaptığı açıklamada, Adalet Bakanlığı’nın yapay zeka sistemlerini başarıyla kullanmakta olduğunu ifade etti. Bu sistemlerin hız, verimlilik, tutarlılık, öngörülebilirlik, erişebilirlik ve veri kullanımını sağlamak amacıyla geliştirildiğini kaydeden Gül, Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Genel Müdürlüğü bünyesinde yapay zeka uygulamaları şubesinin kurulduğunu aktardı. Bu şubenin iki ana prensip etrafında toplandığını belirten Gül, insan merkezli yaklaşımın, hukukçuların yerini almak yerine onlara destek olmayı hedeflediğini vurguladı. Ayrıca, kolektif akıl anlayışıyla yapay zekanın analitik gücünü insan muhakemesi ile birleştirme gayretinde olduklarını belirtti.
Servet Gül, yapay zeka uygulamaları şubesinin projelerinin kendi öz kaynakları ile geliştirildiğini ve sıkı etik prensipler ile çalıştığını ifade etti. Son dört yıl içerisinde belge sınıflandırma ve adli analitik alanlarında kayda değer iyileştirmeler sağladıklarını da ekledi. Mevcut şube kadrosunda 11 personel bulunduğunu belirterek, 1 kıdemli takım lideri, 1 takım lideri, 7 mühendis, 1 bilgisayar teknikeri ve 1 bilgisayar teknisyeni ile projelere devam ettiklerini söyledi. Gül, bu ekibin sağladığı hizmetlerle adalet sisteminin digital dönüşümünü desteklediklerini ve bu sayede hukuk süreçlerinde büyük kolaylıklar sağlandığını dile getirdi.
Adalet Bakanlığı’nın yapay zeka sistemlerinin, hakim ve savcı gibi yargı personeline benzer davalar, emsal kararlar ve hukuki analizler sunarak karar verme süreçlerini desteklediği aktarıldı. Gül, sistemlerinin 4 ana hedefinin bulunduğunu belirtti. İlk olarak akıllı karar destek sistemleri geliştirme hedefinin altında yatan amaç, hakim ve savcıların iş yükünü hafifletmek ve karar verme sürecine destek olmaktır. İkinci hedef ise, gelişmiş veri analizi ve sınıflandırmasının yapılmasıdır. Adalet Bakanlığı’nın UYAP sistemi üzerinden şimdiye kadar işlenmiş olan milyonlarca belge ve dava dosyası, yapay zeka algoritmalarıyla analiz edilerek ilgili birimlere yönlendirilmektedir. Üçüncü olarak iş optimizasyonu ve hata önleme sistemleri, adalet personelinin yükünü hafifletmekte ve hataların minimuma indirilmesine yardımcı olmaktadır. Bunun sonucu olarak, aylık ortalama 3 milyon belgenin bu sistemler üzerinden işlendiği ifade edildi.
Yapay zeka destekli sistemlerin, geçmişte yapılan hataları ve belirsizlikleri önlemeye yönelik araçlar sunduğunu dile getiren Gül, bu sistemlerde yer alan akıllı uyarıların hatalı işlem yapılmasını önlediğini bildirdi. Adalet sisteminin dijital dönüşümünü tamamlamanın önemli olduğunu vurgulayan Gül, yargı süreçlerinin hızlı ve güvenilir hale getirilmesi için çalışmaların devam ettiğini sözlerine ekledi. Gül, karar destek sistemlerinin yargıya önemli faydalar sağlayacak alanlardan biri olduğunu ifade ederken, karar verme süreçleri için belirgin veri analizi ve içtihat araştırması uygulamalarının geliştirilmesi üstüne de durdu.
Gül, adalet sistemi ile yapay zeka arasında insan unsurunun korunması gerekliliğine de dikkat çek
