Ticaret Bakanlığı, doğrudan satışlara yönelik yeni bir yönetmelik taslağı üzerinde çalışmalarını sürdürüyor. Bu taslak, tüketicilere 30 gün içinde gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeden cayma hakkı tanıyacak.
Bakanlık, doğrudan satış sistemini kişisel iletişim yoluyla gerçekleştiren satışların güvenilir, adil ve şeffaf bir yapıya kavuşması için yeni düzenlemeler yapmayı hedefliyor. Bu adımlarla, doğrudan satışların düzenli bir şekilde artması ve olası mağduriyetlerin önüne geçilmesi amaçlanıyor.
Hazırlanan “Doğrudan Satışlar Hakkında Yönetmelik Taslağı”, sektör için ilk kapsamlı düzenleme olma özelliği taşıyor ve kamuoyunun yanı sıra ilgili kurum ve kuruluşların görüşüne sunuldu. Bu taslak ile doğrudan satış şirketleri, doğrudan satış sisteminin ilke ve esaslarını, satıcıların sisteme katılımı ve ayrılması gibi önemli konuları düzenleyecek.
GERÇEKLEŞMEYECEK VAATLERE SON
Eğer taslak yürürlüğe girerse, doğrudan satış sistemiyle sunulan ürün ve hizmetlerin nitelikleri belirlenecek. Yani yanıltıcı bilgiler ve gerçekleşmesi mümkün olmayan vaatler verilmesi yasaklanacak. Ayrıca, doğrudan satış sistemine katılım için bireylere baskı yapılması, aldatma veya rahatsızlık verme yöntemleriyle zorlanması da mümkün olmayacak.
Ayrıca, doğrudan satış şirketinin satıcılara verebileceği menfaatlerin tutarı, perakende satış kârı hariç, yıllık net satışlarının yüzde 40’ını aşamayacak şekilde sınırlandırılacak.
ŞİRKETLERE YETKİ BELGESİ ZORUNLULUĞU
Doğrudan satış şirketlerinin faaliyet gösterebilmeleri için “satış yetki belgesi” temin etmeleri gerekecek. Bu belge için yapılacak başvurularda, tüketicinin sağlığını, güvenliğini ve ekonomik çıkarlarını koruyacak ek bilgi ve belgeler talep edilebilecek. Satış yetki belgesinin geçerlilik süresi 3 yıl olarak belirlenecek.
Doğrudan satıcıların da sisteme katılmaları için 18 yaşını doldurmaları zorunlu olacak ve herhangi bir yükümlülük altında kalmadan istedikleri zaman sistemden ayrılabilecekler. Satıcı, sisteme katıldığı tarihten itibaren 30 gün içinde ayrılmak isterse, şirket, satıcının elinde bulunan kullanılmamış ürünleri geri alacak. Şirket, doğrudan satıcıların tüm satış faaliyetlerinden müteselsilen sorumlu olacak.
CAYMA HAKKI 14’TEN 30’A ÇIKACAK
Taslakta, tüketicilerin cayma hakkına dair önemli düzenlemeler de öne çıkıyor. Şu anda 14 gün olan cayma hakkı süresi, 30 güne çıkarılarak, tüketicilerin daha etkin korunması sağlanacak. Bu çerçevede, mal veya hizmet satışlarında tüketicilere 30 gün içinde gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin cayma hakkı tanınacak.
Cayma bildiriminin yapılacağı tarihten itibaren 30 gün içinde, satıcıdan alınan mal veya hizmetlerin bedeli, varsa teslim masrafları ile birlikte geri ödenecek. Cayma hakkı, satış tarihinden malın teslimine kadar geçen süreçte de kullanılabilecek.
Tüm geri ödemeler, tüketicinin kullandığı ödeme aracına uygun olarak, masraf veya yükümlülük getirilmeden yapılacak.
CAYMA HAKKI HANGİ DURUMLARDA GEÇERSİZ?
Taslakta, tüketicilerin cayma hakkını kullanamayacağı bazı durumlar da belirtiliyor. Tüketici, kendi isteğiyle hazırlanan mallarda cayma hakkından yararlanamayacak. Ayrıca, çabuk bozulabilen ürünler, ambalajı açılan veya iade edilmesi hijyen açısından uygun olmayan ürünlerde de bu haktan yararlanılamayacak.
Abonelik sözleşmesi kapsamındaki durumlar dışında, gazete ve dergi gibi süreli yayınların teslimi ile kurulum veya montajı yapılan mallarda da cayma hakkı geçerli olmayacak.
Ayrıca, doğrudan satış şirketleri, tüketicilerin bilgilendirilmesi için bir sistem kurmakla yükümlü olacaklar. Bu sistem, tüketicilerin cayma hakkının olup olmadığı, kullanım şartları ve satıcı bilgileri gibi bilgileri içerecek şekilde yapılandırılacak.
