Rusya-Ukrayna Savaşı’nın başlamasının ardından Avrupa’da artan güvenlik tehditleri, birçok ülkeyi savunma yatırımlarını artırma kararı almaya yönlendirdi. Bunun sonucunda, Avrupa ülkelerinin savunma bütçelerinde kaydedilen bu artış, savunma sanayi ve havacılık firmalarının hisselerinde dikkate değer yükselişler meydana getirdi.
Özellikle Donald Trump’ın ABD Başkanı olarak göreve gelmesi sonrası Avrupa, savunma ve güvenlik politikalarını gözden geçirmeye başladı. Trump’ın yönetimindeki ABD ve Ukrayna arasındaki ilişkilerin bozulmasının yanı sıra, ABD ile Avrupa arasındaki ekonomik ve savunma politikalarında da belirgin ayrışmalar yaşanmaya başlandı. Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yaşanan gerginlikler sebebiyle Avrupa Birliği (AB) ülkelerini barış görüşmelerine dahil etmemesi, Avrupalı ülkelerin diplomatik müzakerelerde yer alma isteğini olumsuz etkiledi.
Başkan Trump’ın Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile yaşadığı gerginlik, ABD’nin Kiev’e sunmuş olduğu askeri yardımları askıya almasıyla, Avrupa’da acil eylemler gerektiren bir duruma dönüştü. 20 Ocak’ta göreve gelen Trump ile birlikte, AB ve Ukrayna ile ilişkilerin gerilmesi, Avrupa ülkelerinin savunma harcamalarını önemli ölçüde artırma kararı almasını sağladı. Bu durum, piyasalarda savunma ve havacılık şirketlerinin hisselerinde olumlu bir ralli yaratmaya başladı.
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB’nin yeni savunma paketi ve yeniden silahlanma planını kamuoyuna açıkladı. Von der Leyen, Avrupa’nın güvenliği konusunda daha fazla sorumluluk üstlenilmesi gerektiğine vurgu yaparak, bu planın 800 milyar avroluk bir savunma harcamasını tetikleyebileceğini belirtti. Bu bağlamda AB liderleri, yeni savunma paketi ve Ukrayna’yı destekleme kararı almak üzere 6 Mart’ta olağanüstü bir zirve gerçekleştirdi. Fransa, uzun vadeli bir savunma planı çerçevesinde 2030 yılına kadar yıllık 3 milyar avro ekstra harcama yapacağını duyurdu.
İngiltere Başbakanı Keir Starmer, ülkesinin savunma harcamalarını 2027 yılına kadar Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’nın (GSYH) %2,5’ine ulaştıracağını ve bunu finanse etmek amacıyla dış yardım bütçesinin oranını %0,5’ten %0,3’e çekileceğini açıkladı. Almanya’da yeni hükümetin kurulması sürecinde partiler, anayasada ‘borç freni’ uygulamasının gevşetilmesi ve acilen ihtiyaç duyulan altyapı yatırımları için 500 milyar avroluk bir fon oluşturulması gerektiği konusunda anlaştılar. Almanya’daki Federal Meclis’ten sonra, ülkedeki 16 eyaleti temsilen Federal Eyaletler Temsilciler Meclisi, 500 milyar avro değerinde özel bir altyapı ve iklim fonunun oluşturulmasını ve savunma harcamalarının ‘borç freni’ uygulamasından çıkarılmasını kabul etti.
Bunlarla birlikte, Avrupa’da ABD Dışişleri Bakanlığı’nın Suudi Arabistan’a gelişmiş hassas silah sistemleri ve ilgili ekipmanların satışını onayladığını duyurması, özellikle ABD merkezli savunma ve havacılık şirketlerinin hisselerine olumlu bir etki yarattı.
AVRUPA VE ASYA BORSALARI YÜKSELİŞTE
2023 yılının ilk çeyreğinde, yatırımcılarına büyük kazançlar sağlayan bazı şirketlerin listesi şu şekildedir: Alman Rheinmetall %113,5, Güney Koreli Hanwha Aerospace %92, Fransız Thales %77,1, İtalyan Leonardo %72,9, İsveçli Saab %68,4, Fransız Dass
